Sanctiewet: volledige naleving met de sanctiecheck

De Sanctiewet is in 1977 in het leven geroepen om witwassen en terrorisme te bestrijden. Binnen deze Sanctiewet voert Nederland de sancties uit die internationaal in de Verenigde Naties en Europese Unie van kracht zijn. Deze sanctiemaatregelen worden ingezet als reactie op schendingen van onder meer het internationaal recht of mensenrechten.

De Sanctiewet 1977 moet door banken en financiële ondernemingen worden nageleefd. Ook natuurlijke personen, rechtspersonen of vennootschappen handelend in het kader van hun beroepsactiviteiten kunnen in aanraking komen met de Sanctiewet 1977, waaronder veel advocatenkantoren en belastingadviseurs. De Sanctiewet beperkt zich dus niet alleen tot onder toezicht staande (financiële) instellingen. Meer over deze wet lees je hier.

Val jij als kantoor onder deze wet, dan moet je maatregelen nemen om te voorkomen dat je in strijd handelt met de sanctiemaatregelen. Handelen in strijd met de sanctieregelingen is strafbaar. Daarom is het belangrijk dat nieuwe en bestaande cliënten worden geïdentificeerd en geverifieerd. Ook dien je na te gaan of er sancties tegen hen lopen en moet je actie ondernemen als deze relaties op een sanctielijst voorkomen. Niet alleen tijdens het onboardingproces, maar gedurende de hele looptijd van de cliëntrelatie.

Sanctiemaatregelen zijn niet alleen van toepassingen op personen, maar ook op landen en organisaties. Alle sanctieregelingen staan op de websites van de Europese Unie, Verenigde Naties en de Rijksoverheid. Bij sanctiemaatregelen moet je denken aan:

• het bevriezen van tegoeden;
• een verbod op het ter beschikking stellen van financiële middelen;
• een verbod of beperking op het verlenen van financiële diensten

Om erachter te komen of degene met wie je zakendoet op een lijst voorkomt, maak je gebruik van sanctielijsten, waaronder die van de US, VN, NL en de EU-sanctielijst. Deze sanctielijsten, waarop je je kunt abonneren, worden regelmatig geactualiseerd. Het is cruciaal om actuele sanctielijsten te raadplegen en continu het huidige cliëntbestand te monitoren. De Nederlandse sanctielijst is nog redelijk behapbaar, maar de EU-sanctielijst wordt regelmatig geupdate. Europe is hierin erg actief waardoor op individuele organisaties en personen regelmatig mutaties plaatsvinden. Hier is waar het in de praktijk moeilijk wordt.

Hoog risico landen lijsten
Ook zijn er hoog risico landen lijsten beschikbaar, met daarop de landen die hun AML-processen niet goed op orde hebben, zoals bijvoorbeeld Noord Korea en Iran.

De Sanctiewet verplicht kantoren om bij de toezichthouder melding te doen, als een cliënt op de sanctielijsten voorkomt. Voor financiële instellingen is deze rol weggelegd voor de Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Via de Regeling Toezicht Sanctiewet 1977 houden deze twee organisaties toezicht op verschillende instellingen zoals de (groot)banken. De Nederlandsche Bank beoordeelt vooral of de maatregelen die genomen zijn, ook toereikend zijn.

Op het moment dat een cliënt, of een betrokkene, op een sanctielijst voorkomt, dan dien je direct actie te ondernemen. Welke actie dat precies is, is afhankelijk van de bepalingen in de sanctieregeling. Ook de aard van de dienstverlening speelt hierbij een rol. Je moet in ieder geval de dienstverlening voor cliënt per direct stopzetten en cliënt hiervan op de hoogte stellen. De dienstverlening is zonder voorafgaande ontheffing namelijk verboden. Een eventuele ontheffing voor de dienstverlening dient men aan te vragen bij het Ministerie van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.
Voor overige vragen omtrent sanctiewetgeving kun je contact opnemen met het Ministerie van Financiën: sancties@minfin.nl

Stel, je voldoet als kantoor niet aan de richtlijnen van de Wwft en de Sanctiewet. Wat zijn de consequenties?

• Toezichthouders hebben de bevoegdheid om een kantoor een boete, sanctie of dwangsom op te leggen als een kantoor de Wwft en Sanctiewet niet naleeft. Ook kan het overgaan tot vervolging van het niet melden. Daarbij kan ook de strafrechtelijke route, over het faciliteren van witwassen, gekozen worden.
• Het niet melden van een ongebruikelijke transactie, terwijl je bekend bent met het ongebruikelijke karakter van de transactie, kan leiden tot boetes. Het overtreden van de Sanctiewet is een economisch delict in de zin van artikel 1, sub 2 van de Wet op de economische delicten.

De Wwft en de Sanctiewet voelen voor veel kantoren nog als ontzettend ver van het bed. Toch zien wij het aantal controles en boetes toenemen bij het niet naleven van de richtlijnen.