Skip to content

Wwft screening: welke risicolijsten mag je niet vergeten?

Het is een verplichting vanuit de Sanctiewet om niet alleen cliënten waar je Wwft werk voor doet, maar al je cliënten te screenen. ‘Waarop dan precies?’, hoor ik je nu vragen. Je screent cliënten niet alleen of ze op een sanctielijst voorkomen. Ook check je per betrokkene de lijsten met hoog risicolanden. Wat je precies screent en wat je doet als een cliënt op een lijst staat, daarover in dit artikel meer. 

Nummer identiteitsbewijs

Voor het identificeren van natuurlijke personen en rechtspersonen vraag je verschillende documenten op. Welke dat zijn, lees je in het artikel: Welke documenten vraag ik tijdens een Wwft controle op? Iedere screening begint met een naam, woon- of vestigingsland en/of ID-identificatie en verificatie. Je vraagt om het nummer van het legitimatiebewijs (een kopie mag je alleen opslaan als het een Wwft dossier betreft) en je controleert of de persoon op het ID-bewijs overeenkomt met je cliënt. Het nummer van het legitimatiebewijs is in het verdere screeningsproces cruciaal. Dit is een uniek nummer waarop je de risicolijsten beter kunt doorzoeken. Zoek je alleen op voor- en achternaam, dan kom je misschien tien andere personen tegen. Dat vertraagt en bemoeilijkt het proces en je hebt als drukke professional wel wat meer te doen. 

 

Risicolijsten 

Krijgt een land, bedrijf of persoon een sanctie opgelegd, dan komt dit op een sanctielijst te staan. Er zijn diverse sanctielijsten, zoals de ‘EU sanctielijst’. Deze sanctielijsten zijn voortdurend in ontwikkeling. Dit komt doordat er continu sancties worden opgelegd, waarop vervolgens de lijsten worden aangepast. Hieronder een overzicht van de lijsten die je tijdens iedere Wwft screening niet mag vergeten:  

  • Nationale sanctielijst terrorisme;
  • EU Sanctions list;
  • UN Sanctions (person)
  • EC lijst landen met AML/CFT strategische tekortkomingen;
  • FATF lijst ‘high risk and non-cooperative jurisdictions’;
  • EU lijst ‘non cooperative tax jurisdictions’;
  • OFAC lijst.

 

Landen met een hoog risico 

De lijst met hoge risico landen is opgesteld door de Europese Commissie en bevat landen met tekortkomingen in het aanpakken van witwassen en financiering van terrorisme. 

Komt je cliënt op de lijst met hoog risicolanden voor, dan hoef je nog niet direct in de paniekstand te schieten. Je mag werken voor een cliënt, gevestigd in een hoog risicoland, als het maar binnen je risk appetite valt. Onderzoek hiervoor eerst een aantal standaard zaken zoals: de herkomst van het vermogen van de UBO’s en de bron van ingebrachte middelen voor de transactie. Hierna beoordeel je of het logisch is dat je cliënt, of een vertegenwoordiger of UBO, in een hoog risicoland woont. Is het logisch en kun je dit uitleggen, dan mag je voor deze cliënt aan het werk. Het is wel belangrijk om dit goed te onderbouwen. Vergeet daarom niet het onderzoek en je beoordeling vast te leggen.  

 

Een persoon is gesanctioneerd, en nu?

Stel je hebt, in opdracht van cliënten, veel met Rusland te maken. Een van de UBO’s staat op een sanctielijst. Nu is het cruciaal om onder de loep te nemen welke diensten je voor de cliënt gaat uitvoeren. Ga je rechtstreeks voor deze UBO aan het werk, dan is de kans 99,9% dat dit niet is toegestaan. Het is verstandig om, voordat je conclusies trekt, de verordening op basis waarvan de persoon is gesanctioneerd te bestuderen. Het is je eigen verantwoordelijkheid om dit onderzoek te verrichten. Soms is er een grijs gebied, kortom een twijfel. De wetgeving is nou eenmaal niet even duidelijk. Je kunt bijvoorbeeld het Ministerie van Financiën en/of het Ministerie Buitenlandse Zaken verzoeken om de casus te beoordelen. Uit ervaring kan ik zeggen: hou hierbij wel rekening met een lange doorlooptijd. Let wel; uiteindelijk ben jij degene die de afweging moet maken en moet vastleggen. Dat kun je alleen op basis van grondig onderzoek en gezond verstand (en een beetje gut feeling). 

 

Software biedt uitkomst 

Het handmatig doorlopen van de risicolijsten is onbegonnen werk. De Nederlandse sanctielijst is te overzien, maar de Europese en andere internationale lijsten zijn een stuk uitgebreider en veranderen voortdurend. Daarnaast ben je verplicht om je cliënten continu te monitoren. Om die reden is het sterk aan te raden om een Wwft tool zoals RegLab te gebruiken. Het grote pluspunt is dat jouw cliënten automatisch aan de hand van deze lijsten worden gescreend. RegLab biedt daarnaast de mogelijkheid om op ieder moment een rapportage te maken en je hele portfolio te checken. Op de achtergrond vindt er een sanctiemonitoring van cliënten plaats. Komt een cliënt op een risicolijst voor, dan zie je dit direct en kun je een vervolgonderzoek starten. Het werkt ook de andere kant op. Mocht een cliënt van de sanctie- of risicolijst zijn afgehaald, kun je het risicoprofiel bijvoorbeeld terug schalen van een hoog naar een medium risico. Kortom, goede Wwft software kan je hierbij verder helpen. 

Over de auteur: Demi Eliens

Demi is Compliance Manager bij RegLab. Dagelijks helpt zij kantoren bij het vormgeven en uitvoeren van het Wwft beleid. Vanuit haar ervaring en brede kijk levert zij strategisch en praktisch compliance advies. Ook is zij niet bang om de handen uit de mouwen te steken en bij kantoren zelf aan de Wwft knoppen te draaien. Een alleskunner met een scherpe Wwft blik.  

Kenniscentrum

Download de checklist: "100% Wwft proof"

Download hier