Risicobeoordeling

Wat is een risicobeleid?

Een risicobeleid is een plan dat aangeeft hoe het kantoor omgaat met de risico's van witwassen en terrorismefinanciering. Het bevat richtlijnen en procedures die jouw kantoor implementeert om risico's te identificeren, beoordelen, beheren en monitoren.

Je legt hierin vast hoe de cliënten worden beoordeeld, wanneer een cliënt een hoog risicoprofiel heeft en hoe je met de verschillende risicoprofielen omgaat. Wanneer een cliënt precies een hoog risicoprofiel heeft, bepaal je zelf. Dat doe je het makkelijkste door een risico-indicatorlijst toe te voegen aan jouw beleid.

Daarnaast specificeert het beleid hoe risico's worden verminderd en onder welke omstandigheden de relatie met een cliënt wordt beëindigd, waardoor het een kader biedt voor risicobeheersing en besluitvorming.

Wat is een risicoprofiel?

Een risicoprofiel is een evaluatie van hoe waarschijnlijk het is dat een bepaalde cliënt, transactie of activiteit betrokken is bij witwassen of terrorismefinanciering. Elke cliënt krijgt dus een eigen risicoprofiel. Het helpt je bij het nemen van passende maatregelen om deze risico's te verminderen, zoals het uitvoeren van een verscherpt onderzoek.

Waarom moet je het risicobeleid en -profiel bepalen?

Wanneer je de risico’s in kaart brengt en in het risicobeleid omschrijft, kun je de risico’s per cliënt beter signaleren. Het is een houvast voor jou en jouw collega's. Daarnaast kun je effectiever maatregelen afstemmen op de specifieke risico's waarmee je geconfronteerd kan worden.

Het bepalen van het risicoprofiel per cliënt stelt je in staat om risico's te begrijpen en gerichte maatregelen te nemen om deze risico's te beheren en te beperken. Door het risicoprofiel te kennen, kan je eventueel verscherpt onderzoek inzetten of een hoog risico cliënt weren.

Welke risicoprofielen zijn er?

Binnen de Wwft kennen we een laag, medium en hoog risicoprofiel. 

Je maakt de keuze voor het risicoprofiel en het type vervolgonderzoek op basis van de informatie die cliënt aanlevert. In het risicobeleid staan de meest voorkomende risico's al beschreven. Dit zal helpen bij het identificeren van potentiële risico's, het beoordelen van de kans van optreden en de impact van deze risico's. Benut dit beleid als een hulpmiddel. 

Hieronder een beknopt overzicht van hoe de drie verschillende risicoprofielen voornamelijk bepaald worden:

• Laag: een beursgenoteerde onderneming, of een 100% dochter ervan, staat dusdanig onder toezicht dat deze, evenals een overheidsinstelling of andere gereguleerde partij, wordt aangemerkt als een laag risicoprofiel.
  
  
• Medium: dit is het Wwft uitgangspunt. Iedere cliënt heeft standaard een medium risicoprofiel tot jij het tegendeel bewijst. Op basis van diverse factoren, bepaal je of dit klopt.  
  
  
• Hoog: je bepaalt een hoog risicoprofiel aan de hand van: 

• • Hoog risicoland 
  • PEP
  • Vennootschapsstructuur
  • Activiteit/branche
  • Aard van de transactie/dienstverlening  

Wat noteer je bij het risicoprofiel?

De redenering/omschrijving van het gekozen risicoprofiel is eigenlijk een korte opsomming van mogelijke risico’s en bijzonderheden die zijn geconstateerd. Je noteert: 

• in welk land de cliënt is gevestigd; 
• of de vennootschapsstructuur inzichtelijk is; 
• in welk land de UBO woonachtig is; 
• of er matches uit de screenings volgen en; 
• of er andere bijzonderheden zijn geconstateerd in verhouding tot de dienstverlening voor de cliënt en de activiteit of sector/branche waar de cliënt in actief is. 
   

Voorbeeld van een risicoprofiel

• Laag risicoprofiel: "Cliënt is 100% dochter van een beursgenoteerde onderneming in de VS. De beurs is SEC gereguleerd. Er zijn verder geen bijzonderheden geconstateerd met betrekking tot de activiteit en dienstverlening van cliënt."
  
  
• Medium risicoprofiel: "Cliënt is gevestigd/woonachtig in Nederland. De vertegenwoordiger tevens UBO is woonachtig in Nederland en heeft de Nederlandse nationaliteit. De aandeelhoudersstructuur is niet complex en geheel inzichtelijk. Er zijn verder geen bijzonderheden geconstateerd met betrekking tot de activiteit en dienstverlening van cliënt."
  
  
• Hoog risicoprofiel: "Cliënt is gevestigd/woonachtig in een hoog risicoland. De aandeelhoudersstructuur is complex, maar de opbouw van de structuur is logisch te verklaren. Er zijn verder geen bijzonderheden geconstateerd met betrekking tot de activiteit en dienstverlening van cliënt."

Welke soorten vervolgonderzoek zijn er?

Zodra je het risicoprofiel voor je cliënt hebt bepaald - en hebt gemotiveerd en vastgelegd – neem je de volgende stap: het onderzoek. Het soort onderzoek dat je verricht is doorgaans afhankelijk van het risicoprofiel. 

• Vereenvoudigd onderzoek: bij een beursgenoteerde vennootschap (100% dochter) of overheidsinstelling/gereguleerde partij.
  
  
• Regulier onderzoek: dit type onderzoek is het uitgangspunt bij medium risicoprofielen. In het geval van een regulier onderzoek, noteer je dat er geen aanleiding is om een vereenvoudigd/verscherpt onderzoek te verrichten.
  
  
• Verscherpt onderzoek: bij een hoog risicoprofiel. Kijk naar de herkomst van het vermogen, de aandeelhoudersstructuur, aandachtspunten met betrekking tot de middelen van de transactie, etc. 
  
  
• Laag profiel, toch verscherpt onderzoek  
  Soms kan het zijn dat bij een cliënt met een laag risicoprofiel, denk aan een beursgenoteerd bedrijf, toch een verscherpt onderzocht moet worden gedaan. Bijvoorbeeld als de cliënt een vennootschap in een hoog risicoland wil oprichten. Het risicoprofiel kan dan nog op laag staan, terwijl je wel verscherpt onderzoek moet doen, omdat een hoog risicoland bij de transactie is betrokken. Dit zal in de praktijk niet vaak voorkomen, toch maken we je graag bewust van de uitzonderingen die we tegenkomen.  

Risicobeoordeling: een hulpmiddel

De Wwft verplicht je om bij het aangaan van een nieuwe cliëntrelatie een zorgvuldige risicobeoordeling uit te voeren. Om je hierbij te ondersteunen, hebben we een document opgesteld dat helpt om te bepalen of je met een laag, medium of hoog risico cliënt te maken heeft. Het document bevat vragen die je kan beantwoorden, waarna een score wordt berekend om het risiconiveau eenvoudig te bepalen. 

Het is echter van groot belang dat je bewust bent van de indicatieve aard en de noodzaak om elke situatie individueel te analyseren. Blijf altijd alert op veranderingen in wet- en regelgeving en pas jouw Wwft-proces en beleid dienovereenkomstig aan. Jouw beleid is niet statisch, het dient een ‘levend’ document te zijn. 

Door een grondige due diligence en risicobeoordeling uit te voeren, vervul je niet alleen jouw wettelijke verplichtingen, maar draag je ook bij aan het bevorderen van een integere en veilige financiële sector. Zo werken we samen aan een solide verdediging tegen witwaspraktijken en terrorismefinanciering.